De experts waren: Jessica de Boer (www.jessicadeboer.com), Nadine Bongaerts (www.biotecture.nl), Anna Dumitriu (www.normalflora.co.uk), Ellen ter Gast (www.ellentergast.com), Alexandra Daisy Ginsberg (www.daisyginsberg.com), Ingrid van de Heijden (www.thecloudcollective.org), Arne Hendriks (www.the-incredible-shrinking-man.net), Michael Hensel (www.ocean-designresearch.net), Ferdinand Ludwig (www.ferdinandludwig.com), Eric-Jan Pleijster (www.lolaweb.nl), Virgil Rerimassie (www.rathenau.nl), Daniel Schoenle (www.hp4.org), Floris Schiferli (superuse-studios.com), Gerjan Streng (www.thecloudcollective.org), Mike Thompson (www.mike.co.uk) and Liam Young (liam-young.tumblr.com).

Tafel Synthetic Biology

Moderator: Arjen Oosterman, hoofdredacteur Volume

The Synthetic Kingdom met Alexandra Daisy Ginsberg, ontwerper en kunstenaar

Daisy Ginsberg trapt af met een introductie op haar nieuwste projectDesigning for the sixth extinction. De zesde grote extinctie golf lijkt er aan te komen met de mens als grote boosdoener. Terwijl natuurbeschermers worstelen om de bestaande ‘natuur’ te behouden, zijn synthetisch biologen bezig om nieuwe organismen te ontwerpen om de mensheid te beschermen. Hoe zou de ‘wilde natuur’ eruit zien in een synthetisch biologische toekomst?

Daisy benadrukt dat de ontwikkelingen op het gebied van Synthetische biologie (het ontwerpen van levend materiaal) nu heel hard gaan. Zij is van mening dat we onszelf zowel dystopische als utopische toekomstscenario’s zouden moet voorspiegelen.

In de discussie die volgde, ging het over de vraag of synthetische biologie nu echt een nieuwe dimensie is, of dat het de logische vervolgstap is van hoe we al eeuwen de natuur manipuleren. En wat is nog ‘natuurlijk’ in een wereld waar natuur en door de mens gemaakte zaken meer dan ooit met elkaar verweven zijn?

Iemand uit het publiek poneert de stelling dat het proces van evolutie met zijn onverbiddelijkheid te beschouwen is als een vorm van tirannie. Onszelf hiervan bevrijden, zou dat niet de ultieme vrijheid betekenen?

Tafel Towards a Biological Urbanism

Moderator: Marten Kuijpers, Het Nieuwe Instituut

Life Lines met Eric-Jan Pleijster, architect

Eric-Jan Pleijster van Lola Landscape Architects vertelt praktisch verhaal over hoe je als landschapsarchitect kunt werken op een plangebied van 15 hectare, en hoe je  kunt mediëren tussen mens en natuur.

Hij doet project herstructurering Westland. Daar is de afgelopen decennia een enorm kassenbouwgebied ontstaan, zonder goed plan of economische structuur. Vroeger ging bijv. alles over water, tegenwoordig over de weg. Is geen open ruimte meer, als een volgebouwde stad met vijf ingeklemde dorpjes. Te weinig ruimte voor waterberging. Bij teveel regen staat alles blank en mislukken oogsten. Weinig leefbaar gebied, geen open ruimte, gaat ten koste van leefbaarheid.

Plan voorgesteld met twee lagen. A) basiscondities voor natuur en water, en B) een aantal natuurwerken die faciliterend zijn voor de natuur (schuilplaatsen, nesten) en waar natuur en mens bij elkaar worden gebracht (de zogenaamde ‘natuurattracties’).

Opgave, hoe zorg je voor een bredere vaart, waar een natuurlijker situatie ontstaat. Geen harde kanten meer, met geleidelijkheid met gradiënten laag en hoog, nat en droog. We wilden zand niet afvoeren (gesloten grondballans) en leggen grond aan andere zijde neer. Bewoners wilden graag afscheiding en biedt ook ecologische kansen.

Ze creëerden natuurattracties; de beestentorens, vleermuizenbrug en vissentrap.

Beestentoren: soort appartementencomplex voor verschillende soorten dieren (vlinders, vogels, insecten, vleermuizen) met losse modules. Vleermuizenbrug; zo natuurlijk mogelijke brug, we bedachten een levende brug met verblijfsplekken voor de vijf soorten vleermuizen in de buurt.

Vraag uit publiek: Je hebt vaak over het creëren van condities. Zit er in jouw plan ook een monitoring van wat er gebeurt, lukt het met die natuurpalen, en heb je budget om later nog aan te passen?

Antwoord: Ja, wij geven een zetje. Biologie en ecologie bieden prognoses. We gaan monitoren op paaien van vissen. En op basis daarvan kun je condities van water nivo bijv. aanpassen. Ook natuurcondities qua begroeiing willen we monitoren. Duurt misschien wel tien jaar en in dat proces kunnen we dan ook ingrijpen.

Tafel Living Material

Moderator: Klaas Kuitenbrouwer, Het Nieuwe Instituut

Good Life & Bad Life met Ellen terGast, medisch bioloog en filosoof en Anna Dumitriu, kunstenaar

Anna Dimitriu wil met haar werk nieuwsgierigheid opwekken. Haar werken zijn conversation pieces en fungeren ook om meer kennis op te doen. Ze vertelt over haar experimenten met bacteriën. Een interessante vraag is of je aan dezelfde of andere regels bent onderworpen als kunstenaars en ontwerpers. Welke soort regels zou je moeten volgen? Kunstprojecten kunnen buitenstaanders helpen om bio ethiek beter te begrijpen. Ze geven inzicht in de manier waarop ethiek vandaag de dag geïnstitutionaliseerd is. Wetenschappers moeten veel papierwerk invullen voordat ze aan de slag mogen gaan. Er is overigens nog geen goed format voor kunstenaars om dergelijke formulieren in te vullen.

Het is belangrijk om de gevaren te kennen van het materiaal waarmee je werkt. Er zijn bijvoorbeeld verschillende risiconiveaus. Het is slim om alles te behandelen alsof je er mogelijk dood aan zou kunnen gaan. Om (de gevaren van) bacteriën beter te begrijpen is een interessant boek A Fieldguide to Bacteria van Betsy Dexter Dia.

Feitelijk leven er meer bacteriën op één van je vingertoppen, dan er mensen leven op heel de wereld. Het is ook interessant om het perspectief van een bacterie in te nemen. Wat wil een bacterie precies? In elk geval wil het delen en groeien.

Volgens Ellen ter Gast is een werkelijk ethische vraag hoe biotechnologie onszelf bevraagt. Biotechnologie maakt ons wellicht minder speciaal. Bepaalde heilige grenzen worden nu overschreden. We moeten misschien herdefiniëren wie we zijn. In feite is de mensheid maar een heel kleine populatie op aarde. Ellen legt uit dat nieuwe technologien zich waarschijnlijk veel meer rondom bacteriën dan om DNA zal afspelen. Echt ethische vragen gaan dus niet over wat er wel of niet mag, maar over wie wij zelf zijn.